بارداری یکی از حساس ترین و مهم ترین دوره های زندگی هر زن است که در آن باید توجه ویژه ای به سلامت مادر و سلامت جنین داشت. یکی از پرسش های رایجی که ذهن بسیاری از زنان باردار را به خود مشغول می‌کند، این است که «آیا خوردن قهوه در بارداری ضرر دارد؟» با توجه به محبوبیت گسترده قهوه در میان افراد، جای تعجب نیست که زنان باردار هم تمایل داشته باشند مصرف آن را ادامه دهند. اما واقعیت علمی درباره مصرف کافئین در دوران بارداری چیست؟ در این مقاله از مجله بیبی دیلی به بررسی علمی و دقیق اثرات قهوه در دوران بارداری، میزان مجاز مصرف، خطرات احتمالی و توصیه های پزشکی خواهیم پرداخت.
قهوه در باردارى
قهوه یکی از رایج ترین نوشیدنی های حاوی کافئین در سراسر جهان است. کافئین، ماده‌ای محرک است که می‌تواند روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد. در دوران بارداری، بدن زن دچار تغییرات زیادی می‌شود و متابولیسم کافئین نیز در این دوران کند تر عمل می‌کند. همین موضوع باعث شده تا مصرف قهوه در بارداری به موضوعی پر از چالش تبدیل شود.
تأثیر کافئین بر بدن در دوران بارداری
در دوران بارداری، به‌ویژه در سه ماهه اول بارداری ، متابولیسم بدن تغییر می‌کند و عملکرد آنزیم هایی که وظیفه تجزیه کافئین را دارند، کاهش می یابد. به همین دلیل، نیمه عمر کافئین در بدن افزایش می‌یابد؛ یعنی مدت زمان بیشتری در بدن باقی می ماند. این مسئله نه تنها بر سلامت مادر تأثیر می گذارد، بلکه می‌تواند مستقیماً بر سلامت جنین نیز اثر داشته باشد، زیرا کافئین می‌تواند از جفت عبور کرده و به جنین برسد. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله جفت جنین چیست را مطالعه کنید .
عوارض قهوه در بارداری
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد کافئین در دوران بارداری ممکن است با برخی خطرات همراه باشد، از جمله:
1. سقط جنین
برخی مطالعات ارتباطی میان مصرف زیاد کافئین (بیش از 300 میلی‌گرم در روز) و افزایش خطر سقط جنین را گزارش داده‌اند. با این حال، یافته ها همیشه قطعی نیستند و همچنان مورد بحث هستند.
2. وزن پایین هنگام تولد
نوزادانی که مادران آن ها در دوران بارداری میزان زیادی کافئین مصرف کرده‌اند، ممکن است با وزن پایین هنگام تولد متولد شوند. این موضوع می‌تواند زمینه ساز مشکلات رشد در آینده شود.
3. زایمان زودرس
گرچه شواهد قوی در این زمینه وجود ندارد، اما برخی تحقیقات احتمال ارتباط مصرف زیاد کافئین با زایمان زودرس را مطرح کرده‌اند.
4. اختلالات خواب جنین
کافئین می‌تواند بر سیستم عصبی در حال رشد جنین تأثیر بگذارد و احتمال بروز اختلالات خواب یا بی‌قراری را در نوزاد افزایش دهد.
مقدار مجاز مصرف قهوه در دوران بارداری
طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، زنان باردار نباید بیش از 200 میلی‌گرم کافئین در روز مصرف کنند. این مقدار معادل حدود 1 فنجان قهوه دمی یا 2 فنجان قهوه فوری است. البته لازم به ذکر است مقدار دقیق کافئین در قهوه به نوع، شیوه آماده‌سازی و حجم آن بستگی دارد.
غذاها، نوشیدنی ها و داروهای حاوی کافئین
اگر در دوران بارداری هستید یا قصد دارید مصرف کافئین خود را کاهش دهید، باید بدانید کافئین فقط در قهوه یافت نمی شود. بسیاری از مواد غذایی، نوشیدنی ها و حتی برخی دارو ها حاوی مقادیر قابل توجهی کافئین هستند که ممکن است به‌صورت ناخود آگاه باعث افزایش مصرف روزانه شما شوند. در جدول زیر، لیستی از منابع رایج کافئین به همراه مقدار تقریبی آن‌ها آمده است .
| دسته‌بندی | نام محصول یا ماده | میزان تقریبی کافئین (در هر وعده) |
|---|---|---|
| نوشیدنی‌ها | قهوه دمی | 95 تا 200 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | قهوه فوری | 60 تا 90 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | قهوه بدون کافئین (Decaf) | 2 تا 15 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | چای سیاه | 40 تا 70 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | چای سبز | 20 تا 45 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | نوشابه‌های کولا | 30 تا 50 میلی‌گرم |
| نوشیدنی‌ها | نوشابه‌های انرژی‌زا | 80 تا 150 میلی‌گرم |
| خوراکی‌ها | شکلات تلخ | 20 تا 40 میلی‌گرم (در هر 40 گرم) |
| خوراکی‌ها | شکلات شیری | 5 تا 15 میلی‌گرم (در هر 40 گرم) |
| داروها | قرص‌های ضد سرماخوردگی و مسکن‌ها | 30 تا 65 میلی‌گرم |
| داروها | برخی داروهای لاغری یا انرژی‌زا | تا 200 میلی‌گرم یا بیشتر |
