علائم و درمان سرما خوردگی در نوزادان

سرما خوردگی یکی از شایع‌ ترین بیماری ‌ها در نوزادان زیر ۱۲ ماه است که می‌تواند نگرانی ‌های زیادی برای والدین به همراه داشته باشد. علائم سرما خوردگی در نوزادان معمولاً شامل آبریزش بینی، سرفه، و گاهی تب است که ممکن است در نوزادان زیر ۶ ماه شدیدتر ظاهر شود. آگاهی از علائم اولیه سرماخوردگی در نوزادان زیر ۶ ماه و تشخیص به‌ موقع آن، نقش مهمی در جلوگیری از عوارض احتمالی دارد. همچنین، دانستن اینکه چه زمانی برای سرما خوردگی نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟ می‌تواند به حفظ سلامت کودک کمک کند.

در این مقاله که توسط مجله بیبی دیلی تهیه شده است به بررسی علائم، علت سرما خوردگی مکرر در نوزادان، روش‌ های پیشگیری از سرما خوردگی نوزاد و درمان ‌های خانگی برای سرما خوردگی نوزاد می‌ پردازیم. همچنین به یکی از مهم ترین سوالات یعنی آیا داروی سرماخوردگی برای نوزاد بی‌خطر است؟ پاسخ خواهیم داد .

 

علائم سرما خوردگی در نوزادان

سرما خوردگی در نوزادان یکی از رایج‌ ترین بیماری‌ های تنفسی است که معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه و گاهی تب همراه است. شناسایی علائم اولیه سرما خوردگی در نوزادان زیر ۶ ماه می‌تواند به والدین کمک کند تا به‌ موقع اقدامات لازم را انجام دهند و از بروز عوارض جدی پیشگیری کنند.

علائم اولیه سرما خوردگی در نوزادان زیر ۶ ماه

در نوزادان کوچک ‌تر، علائم اولیه ممکن است خفیف یا متفاوت باشد. برخی از نشانه‌ های شایع عبارت‌اند از:

• آبریزش شفاف بینی
• عطسه‌ های مکرر
• کاهش اشتها
• بی‌قراری و گریه بیش از حد

این علائم معمولاً در روزهای ابتدایی ظاهر می‌شوند و می‌توانند به‌سرعت گسترش یابند.

۲. تب در سرما خوردگی نوزاد: چه باید کرد؟

یکی از مهم‌ ترین نشانه ‌های سرماخوردگی در نوزادان، تب است. در صورتی که دمای بدن نوزاد از ۳۸ درجه سانتی‌ گراد بالاتر رود، والدین باید به پزشک مراجعه کنند. این موضوع به‌ خصوص در نوزادان زیر ۶ ماه اهمیت بیشتری دارد.

۳. علائم تنفسی در سرما خوردگی نوزاد

علائمی مانند خس‌ خس سینه، سرفه ‌های خشک و تنفس سریع می ‌توانند نشان ‌دهنده پیشرفت سرماخوردگی باشند. والدین باید این علائم را جدی بگیرند، به‌ خصوص اگر با علائم دیگری مانند بی ‌اشتهایی یا بی‌ حالی همراه باشند.

۴. علائم هشدار دهنده سرما خوردگی در نوزادان

در برخی موارد، سرماخوردگی نوزاد می‌تواند نشانه ‌هایی خطرناک به همراه داشته باشد:

• مشکلات در تنفس
• کبودی لب‌ ها یا صورت
• خواب ‌آلودگی غیر معمول
• کاهش شدید در تغذیه

اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

۵. مدت زمان بهبودی سرما خوردگی در نوزادان

مدت زمان بهبودی در نوزادان متفاوت است، اما معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. رعایت مراقبت‌ های مناسب و حفظ سلامت کودک در این مدت می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند.

 

علت سرما خوردگی مکرر در نوزادان

سرما خوردگی مکرر در نوزادان یکی از نگرانی ‌های شایع والدین است. نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌ تر و قرار گرفتن مداوم در معرض ویروس ‌های مختلف، بیشتر از کودکان بزرگ ‌تر دچار سرما خوردگی می‌شوند. آگاهی از علت سرما خوردگی مکرر در نوزادان به والدین کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه موثرتری انجام دهند و سلامت کودک خود را بهتر حفظ کنند.

۱. سیستم ایمنی ضعیف نوزادان

سیستم ایمنی نوزادان، به‌ویژه در ۱ تا ۱۲ ماهگی، هنوز به ‌طور کامل تکامل نیافته است. این موضوع باعث می‌شود بدن آن‌ ها توانایی کافی برای مبارزه با ویروس‌ های مختلف را نداشته باشد و در نتیجه نوزادان به‌ راحتی به سرما خوردگی مبتلا شوند.

۲. تماس مداوم با افراد بیمار

نوزادانی که در محیط‌ های عمومی مانند مهدکودک یا در جمع‌ های خانوادگی قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض ویروس‌ های سرماخوردگی قرار دارند. حتی تماس نزدیک با والدینی که دچار سرما خوردگی هستند می‌تواند به انتقال ویروس منجر شود.

متن اصلی:

Infants are especially susceptible to the common cold, in part because they’re often around older children. Also, they haven’t yet developed immunity to many common infections.

ترجمه:

نوزادان به‌ ویژه در معرض سرماخوردگی هستند، بخشی از این به دلیل تماس مکرر با کودکان بزرگ‌ تر است. همچنین، آن‌ ها هنوز به بسیاری از عفونت‌ های رایج ایمنی پیدا نکرده‌اند.

منبع: Mayo Clinic – Common Cold in Infants

۳. تغییرات دمایی و آب‌ و هوایی

تغییرات ناگهانی دما، به‌خصوص در فصل‌ های سرد سال، می‌تواند یکی از عوامل مهم در علت سرما خوردگی مکرر در نوزادان باشد. نوزادان به دلیل عدم توانایی در تنظیم دمای بدن، نسبت به این تغییرات حساس‌تر هستند.

۴. بهداشت ناکافی دست ‌ها و وسایل نوزاد

ویروس‌ های سرماخوردگی می‌توانند از طریق سطوح آلوده مانند اسباب‌ بازی‌ها، شیشه شیر و دست ‌های آلوده به بدن نوزاد منتقل شوند. رعایت بهداشت دست ‌ها و ضدعفونی کردن وسایل نوزاد می‌تواند تا حد زیادی از بروز مکرر سرماخوردگی جلوگیری کند.

۵. تغذیه ناکافی و کمبود ویتامین‌ ها

تغذیه مناسب نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی نوزاد دارد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند یا تغذیه ‌ای نامتعادل دارند، ممکن است بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار بگیرند.

چگونه از سرما خوردگی مکرر در نوزاد پیشگیری کنیم؟

• شستن مرتب دست ‌ها قبل از لمس نوزاد
• پرهیز از قرار دادن نوزاد در معرض افراد بیمار
• حفظ دمای مناسب محیط نوزاد
• تغذیه مناسب و سرشار از ویتامین ‌ها
• مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم مکرر

 

روش‌ های پیشگیری از سرما خوردگی نوزادان

پیشگیری از سرما خوردگی نوزادان یکی از مهم‌ترین دغدغه ‌های والدین در فصول سرد سال است. نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف و حساسیت بالا، در برابر ویروس ‌های سرماخوردگی آسیب ‌پذیرتر هستند. در این بخش، به بهترین روش‌ های پیشگیری از سرماخوردگی نوزادان زیر ۶ ماه و نکات مهم برای حفظ سلامت کودک در این دوره می ‌پردازیم.

متن اصلی:

Avoid close contact with sick people. Keep your child away from others who are sick.

ترجمه:

از تماس نزدیک با افراد بیمار خودداری کنید. کودک خود را از افرادی که بیمار هستند دور نگه دارید.

منبع : Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Preventing the Flu: Good Health Habits Can Help Stop Germs

۱. شستن مرتب دست ‌ها

ویروس‌ های سرماخوردگی به‌راحتی از طریق دست‌ های آلوده منتقل می‌شوند. والدین و افرادی که با نوزاد در تماس هستند، باید قبل از لمس نوزاد یا وسایل او، دست‌های خود را به‌ خوبی بشویند . استفاده از ژل ‌های ضد عفونی ‌کننده در مواقعی که دسترسی به آب و صابون نیست، می‌تواند مفید باشند

 

۲. دور نگه داشتن نوزاد از افراد بیمار

یکی از مهم ‌ترین روش ‌های پیشگیری از سرما خوردگی نوزادان، اجتناب از تماس نزدیک آن ‌ها با افرادی است که علائم سرما خوردگی مانند عطسه، سرفه یا تب دارند.

 

۳. تغذیه با شیر مادر

تغذیه نوزاد با شیر مادر بهترین راه برای تقویت سیستم ایمنی او است. شیر مادر حاوی آنتی‌ بادی‌ هایی است که به نوزاد کمک می‌کند تا در برابر ویروس ‌های مختلف مقاومت کند.

 

۴. تهویه مناسب اتاق نوزاد

هوای تازه و تهویه مناسب اتاق نوزاد می‌تواند از تجمع ویروس ‌ها جلوگیری کند. همچنین، استفاده از دستگاه‌ های مرطوب‌کننده هوا در فصل زمستان به جلوگیری از خشک‌ شدن مجاری تنفسی نوزاد کمک می‌کند.

 

۵. دوری از تغییرات ناگهانی دما

نوزادان به تغییرات ناگهانی دما بسیار حساس هستند. هنگام خروج از خانه در هوای سرد، حتماً نوزاد را به‌خوبی بپوشانید و از قرار دادن او در معرض باد مستقیم خودداری کنید.

 

۶. ضد عفونی کردن وسایل نوزاد

اسباب‌ بازی ‌ها، شیشه شیر و پستانک نوزاد باید به ‌طور مرتب شسته و ضد عفونی شوند تا احتمال انتقال ویروس کاهش یابد.

 

۷. تقویت سیستم ایمنی نوزاد

تقویت سیستم ایمنی یکی از کلیدی ‌ترین روش‌ های پیشگیری از سرماخوردگی در نوزادان زیر ۱۲ ماه است. تغذیه مناسب، خواب کافی و مراقبت بهداشتی در این زمینه بسیار مؤثر هستند . برای اطلاعات بیشتر به شما پیشنهاد میکنیم مقاله چگونه سیستم ایمنی کودک را در فصل سرما تقویت کنیم را مطالعه کنید .

 

 

درمان خانگی سرما خوردگی نوزادان

درمان خانگی سرما خوردگی نوزادان زیر ۶ ماه یکی از امن‌ ترین و مؤثر ترین روش‌ ها برای کاهش علائم بیماری و کمک به بهبودی سریع‌ تر است. نوزادان به دلیل ضعف سیستم ایمنی خود نمی‌توانند مانند بزرگسالان با ویروس‌ ها مبارزه کنند؛ بنابراین استفاده از روش ‌های خانگی می‌تواند به آن ‌ها کمک زیادی کند.

🔹 اقدامات مؤثر در درمان خانگی:

• تأمین رطوبت هوای اتاق نوزاد: استفاده از دستگاه بخور سرد به مرطوب نگه ‌داشتن مجاری تنفسی نوزاد کمک کرده و از خشک شدن بینی جلوگیری می‌کند.
• تمیز کردن بینی نوزاد با قطره سالین: تجمع مخاط در بینی می‌تواند تنفس را برای نوزاد دشوار کند. استفاده از محلول نمکی (سالین) به پاکسازی بینی کمک می‌کند.
• افزایش شیردهی: تغذیه با شیر مادر می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک کند و از کم ‌آبی بدن جلوگیری کند.
• بالا نگه ‌داشتن سر نوزاد هنگام خواب: این کار به بهبود تنفس نوزاد کمک می‌کند.

نکته مهم: از هیچ‌ گونه داروی گیاهی یا خانگی بدون مشورت با پزشک برای نوزاد استفاده نکنید؛ چراکه برخی از آن‌ ها ممکن است برای نوزاد مضر باشند.

 

 دارو های مناسب برای درمان سرما خوردگی نوزاد

درمان دارویی سرما خوردگی نوزادان زیر یک سال باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود. بسیاری از دارو های رایج سرما خوردگی برای نوزادان مضر هستند و می‌توانند عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کنند.

🔹 دارو های مجاز برای نوزادان:

• قطره بینی سالین: برای باز کردن مجاری تنفسی و کاهش گرفتگی بینی.
• تب‌ برها مانند استامینوفن: برای کاهش تب (با دوز دقیق و تجویز پزشک).
• مایعات کافی: برای جلوگیری از کم ‌آبی بدن.

🔹 نکات مهم در استفاده از داروها:

• هرگز از دارو های ضد احتقان بدون تجویز پزشک برای نوزادان استفاده نکنید.
• آنتی‌ بیوتیک ‌ها برای درمان ویروس‌ ها مؤثر نیستند و استفاده خودسرانه از آن‌ ها می‌تواند خطرناک باشد.
• دوز داروها باید بر اساس وزن و سن نوزاد تعیین شود.

 

۳. نقش تغذیه در بهبود سرما خوردگی نوزادان

تغذیه مناسب در زمان سرما خوردگی نوزادان تأثیر زیادی بر بهبود سریع‌ تر آن‌ها دارد. تغذیه نوزاد به ‌خصوص در ۶ ماه اول زندگی که منحصراً از شیر مادر تغذیه می‌کند، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی او دارد.

 

۴. استراحت کافی نوزاد

استراحت کافی در دوران سرما خوردگی نوزادان نقش مهمی در بهبود سریع ‌تر آن‌ ها دارد. خواب کافی به بدن نوزاد این امکان را می‌دهد که انرژی خود را برای مقابله با ویروس ‌ها متمرکز کند.

 

۵. مراجعه به پزشک در موارد ضروری

در بسیاری از موارد، سرما خوردگی در نوزادان با مراقبت ‌های خانگی برطرف می‌شود؛ اما گاهی علائم می‌توانند نشانه یک عفونت جدی‌تر باشند.

🔹 علائمی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند:

• تب بالای ۳۸ درجه در نوزاد زیر ۳ ماه
• تب مداوم بیش از ۳ روز
• تنفس سریع یا سخت
• گریه ‌های شدید و غیرقابل‌کنترل
• خشکی دهان و کمبود ادرار (نشانه کم‌ آبی)
• سرفه‌ های مداوم و شدید

 

متن اصلی:

Seek medical attention if your baby has: a fever of 100.4 F (38 C) or higher, signs of dehydration, or difficulty breathing.

ترجمه:

در صورت مشاهده تب ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر، علائم کم‌آبی یا مشکل در تنفس در نوزاد، به پزشک مراجعه کنید.

منبع: Mayo Clinic – Common Cold in Infants: When to See a Doctor

چه زمانی برای سرماخوردگی نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟

تشخیص زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در هنگام سرما خوردگی نوزاد یکی از مهم‌ ترین دغدغه‌ های والدین است. بیشتر موارد سرماخوردگی نوزادان زیر یک سال با مراقبت ‌های خانگی و استراحت بهبود می‌یابد، اما گاهی علائمی بروز می‌کنند که نیاز به بررسی تخصصی پزشک دارند. در ادامه به مهم‌ترین نشانه‌هایی که مراجعه فوری به پزشک را ضروری می‌کنند، اشاره خواهیم کرد.

 

۱. تب بالا و مداوم

اگر نوزاد شما:

• زیر ۳ ماه سن دارد و دمای بدنش بالاتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد است.
• بین ۳ تا ۶ ماه سن دارد و تب او بیش از یک روز ادامه پیدا کرده است.
• بالای ۶ ماه سن دارد و تب او بیش از ۳ روز ادامه داشته باشد.

در این شرایط، مراجعه به پزشک ضروری است؛ زیرا تب بالا ممکن است نشانه عفونت ‌های جدی مانند عفونت گوش یا عفونت‌ های تنفسی باشد. در این شر ایط به نوزاد لباس ‌های سبک بپوشانید و دمای اتاق را متعادل نگه دارید

 

۲. مشکلات تنفسی

اگر نوزاد شما علائم زیر را نشان داد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• تنفس سریع یا سطحی
• صدای خس ‌خس در هنگام نفس کشیدن
• تغییر رنگ لب ‌ها یا پوست به آبی یا خاکستری
• گرفتگی شدید بینی که باعث مشکل در شیر خوردن شده است

این علائم ممکن است نشان ‌دهنده عفونت‌ های دستگاه تنفسی تحتانی مانند برونشیت یا ذات‌ الریه باشند که نیاز به درمان سریع دارند.

 

۳. بی ‌اشتهایی و کم ‌آبی بدن

اگر نوزاد شما:

• به‌طور مداوم از خوردن شیر امتناع می‌کند.
• کمتر از حد معمول ادرار می‌کند (کمتر از ۶ پوشک خیس در روز).
• دهان و لب ‌های خشکی دارد.
• گریه‌ های بی ‌اشک دارد.

این نشانه ‌ها ممکن است به دلیل کم ‌آبی بدن نوزاد در اثر سرما خوردگی باشد و نیاز به بررسی فوری توسط پزشک دارد.

 

۴. سرفه‌ های مداوم و شدید

سرفه‌ های مداوم، عمیق و همراه با خلط یا سرفه‌ هایی که باعث استفراغ می‌شوند، ممکن است نشانه‌ای از عفونت‌ های باکتریایی یا مشکلات ریوی باشند. در چنین شرایطی، معاینه پزشک ضروری است.

 

۵. خواب‌آلودگی غیرمعمول و بی‌حالی شدید

اگر نوزاد:

• به‌طور غیرمعمول خواب‌ آلود و بی‌ حال است.
• به تحریکات محیطی واکنش نشان نمی ‌دهد.
• بیش از حد بی‌قرار و ناآرام است.

 

۶. علائم غیر معمول دیگر

برخی دیگر از علائمی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند عبارت‌اند از:

• استفراغ‌ های مکرر و شدید
• اسهال مداوم
• ترشحات چرکی از بینی یا گوش نوزاد
• گریه‌ های شدید و بی ‌وقفه

 

چگونه برای مراجعه به پزشک آماده شویم؟

• علائم و مدت ‌زمان بروز آن‌ ها را یادداشت کنید.
• دمای بدن نوزاد و دفعات تب را ثبت کنید.
• دارو هایی که به نوزاد داده‌اید را به پزشک اطلاع دهید.

 

مقایسه سرماخوردگی و آنفولانزا در نوزادان

معیار مقایسه	سرماخوردگی در نوزادان	آنفولانزا در نوزادان
شروع بیماری	تدریجی و آهسته	ناگهانی و سریع
شدت علائم	خفیف تا متوسط	شدید و قابل‌توجه
تب	خفیف (معمولاً زیر ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد)	بالا (معمولاً بالای ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد)
علائم اصلی	گرفتگی یا آبریزش بینی، عطسه، سرفه خفیف، گلودرد	تب بالا، لرز، سرفه خشک، درد عضلانی، بی‌حالی شدید
مدت‌زمان بیماری	۷ تا ۱۰ روز	۱ تا ۲ هفته (با خستگی مداوم)
عوارض احتمالی	عفونت گوش، سینوزیت	ذات‌الریه، عفونت گوش، التهاب مغز
نحوه انتقال	تماس مستقیم، لمس سطوح آلوده، عطسه و سرفه	تماس مستقیم، لمس سطوح آلوده، عطسه و سرفه
روش درمان	مراقبت‌های خانگی، استراحت، قطره بینی سالین	داروهای ضدویروسی تجویزشده توسط پزشک، مراقبت‌های ویژه
پیشگیری	شست‌وشوی دست‌ها، دوری از افراد بیمار	واکسن آنفولانزا، شست‌وشوی دست‌ها، دوری از افراد بیمار

 

 

مقایسه سرما خوردگی و آنفولانزا در نوزادان

تشخیص تفاوت  سرما خوردگی و آنفولانزا در نوزادان می‌تواند به والدین کمک کند تا بهترین روش مراقبتی را برای فرزند خود انتخاب کنند. هر دو بیماری به دستگاه تنفسی حمله می‌کنند، اما شدت علائم و روند درمان آن ‌ها متفاوت است. در ادامه به تفاوت‌ ها و شباهت‌ های این دو بیماری می‌پردازیم.

 

۱. تفاوت در علائم اولیه

• سرما خوردگی در نوزادان:
  علائم سرما خوردگی به‌طور معمول خفیف و تدریجی ظاهر می‌شوند. شایع‌ترین علائم شامل:
  • گرفتگی یا آبریزش بینی
  • عطسه
  • سرفه ‌های خفیف
  • تب خفیف (اغلب کمتر از ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد)
  • گلودرد
• آنفولانزا در نوزادان:
  آنفولانزا ناگهانی‌ تر و شدید تر شروع می‌شود. علائم رایج آن عبارت ‌اند از:
  • تب بالا (معمولاً بالای ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد)
  • لرز
  • خستگی و بی ‌حالی شدید
  • درد عضلانی و سردرد
  • سرفه‌ های خشک و مداوم
  • گاهی استفراغ و اسهال

 

۲. مدت‌ زمان بیماری

• سرماخوردگی:
  معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول می‌ کشد و علائم آن به‌ تدریج کاهش می‌یابد.
• آنفولانزا:
  ممکن است ۱ تا ۲ هفته ادامه داشته باشد و خستگی و ضعف ناشی از آن حتی پس از بهبودی تا چند هفته باقی بماند.

 

۳. خطر عوارض

• سرماخوردگی:
  سرماخوردگی در نوزادان معمولاً بدون عارضه بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد می‌تواند به عفونت گوش یا سینوزیت منجر شود.
• آنفولانزا:
  آنفولانزا در نوزادان به دلیل ضعف سیستم ایمنی می‌تواند خطرناک باشد و باعث عوارضی مانند:
  • ذات ‌الریه
  • عفونت گوش
  • التهاب مغز (آننسفالیت)

 

۴. نحوه انتقال بیماری

هر دو بیماری از طریق ویروس‌ ها منتقل می ‌شوند و روش ‌های انتقال مشابهی دارند:

• تماس مستقیم با فرد بیمار
• لمس سطوح آلوده
• عطسه و سرفه

 

۵. درمان و مراقبت

• درمان سرماخوردگی:
  مراقبت ‌های خانگی مانند استراحت کافی، افزایش مایعات (شیر مادر یا شیر خشک)، استفاده از بخور سرد و تمیز کردن بینی با قطره سالین معمولاً کافی است.
• درمان آنفولانزا:
  در موارد آنفولانزا ممکن است پزشک دارو های ضدویروسی تجویز کند. همچنین درمان سریع و دقیق برای جلوگیری از عوارض ضروری است.