چگونه اولین کلمات کودک را تقویت کنیم ؟

یکی از بزرگ ‌ترین لحظات در زندگی والدین، زمانی است که کودکشان اولین کلمات خود را می‌گوید. این مرحله نه تنها نشان ‌دهنده پیشرفت در رشد زبانی کودک است، بلکه به عنوان یک نقطه عطف در رشد و تربیت کودک به شمار می‌آید. تقویت اولین کلمات کودک نه تنها به تکامل گفتار کمک می‌کند، بلکه در شکل‌گیری ارتباطات اجتماعی و عاطفی نیز نقش مهمی دارد. در این مقاله از مجله بیبی دیلی، به بررسی روش ‌های مؤثر برای تقویت اولین کلمات کودک و راهکار هایی خواهیم پرداخت که والدین می‌توانند به راحتی آن‌ها را در زندگی روزمره خود به کار بگیرند.

از 1 تا 2 سالگی کودک شروع به کشف دنیای اطراف خود می‌کند و به تدریج می ‌آموزد که چگونه با استفاده از زبان با دیگران ارتباط برقرار کند. رشد زبانی نوزاد و تقویت گفتار او در این دوران، بستگی زیادی به تعاملات والدین و محیط اطراف کودک دارد. در این مسیر، توجه به نکات ساده‌ای مانند صحبت کردن مداوم با کودک، خواندن کتاب‌ ها، و استفاده از موسیقی و آواز می‌تواند تأثیر شگرفی در افزایش دایره لغات نوزاد و بهبود مهارت‌های زبانی او داشته باشد.

مراحل طبیعی رشد گفتار کودک

رشد گفتار و زبان در کودکان به تدریج و در مراحل مختلفی اتفاق می‌افتد. این فرآیند از حدود 6 ماهگی شروع می‌شود و تا سنین بالاتر همچنان ادامه دارد. هر مرحله از رشد گفتار ویژگی ‌ها و مهارت ‌های خاص خود را دارد که درک آن‌ها برای والدین و مربیان ضروری است.

6ماهگی – 12 ماهگی: آغاز صدا های غیر کلامی

در این مرحله، نوزاد شروع به تولید صداهایی می‌کند که ممکن است شبیه به حروف و کلمات نباشند، اما اساس شروع گفتار به شمار می‌روند. این صداها بیشتر به صورت گریه، خنده، و انواع اصوات مانند “بابا” یا “ماما” هستند که هنوز معنی خاصی ندارند. در این دوره، کودک به شنیدن صداهای اطراف خود و تقلید از آن‌ها می ‌پردازد.

نکات کلیدی برای تقویت مهارت ‌های زبانی در کودکان زیر ۲ سال در این مرحله شامل:

صحبت کردن با کودک به‌طور مرتب و به ‌کار بردن کلمات ساده.
گوش دادن و تشویق کودک به تکرار صداها و کلمات.
بازی ‌های صوتی که موجب افزایش آگاهی کودک از صداهای زبان می‌شود.

. 12 ماهگی – 18 ماهگی: استفاده از کلمات اول

در این دوره، کودک شروع به استفاده از کلمات واقعی مانند “مامان” یا “بابا” می‌کند و این کلمات بیشتر به‌عنوان نام ‌های اشخاص یا اشیاء اطراف کودک استفاده می‌شوند. این مرحله نشان ‌دهنده شروع رشد واقعی گفتار است.

راهنمای ماه به ماه رشد گفتار کودک در این مرحله:

استفاده از کلمات اصلی برای اشاره به اشخاص، حیوانات و اشیاء.
شروع به فهمیدن مفاهیم مانند “بیا” و “برو”.
والدین باید به کودک خود فرصت دهند تا کلمات را به‌ طور طبیعی و بدون فشار یاد بگیرد.

. 18 ماهگی – 2 سالگی: توسعه دایره لغات و ترکیب کلمات

در این سن، کودک شروع به استفاده از کلمات بیشتر و ترکیب آن‌ ها می‌کند. ممکن است جملات کوتاهی مانند “می‌خواهم آب” یا “بابا بیاد” بشنوند. این مرحله نشان ‌دهنده رشد دایره لغات کودک است که به سرعت افزایش می ‌یابد.

نکات مهم برای تقویت مهارت‌های زبانی در کودکان زیر ۲ سال در این مرحله:

خواندن کتاب‌ های ساده و تکرار کلمات برای کودک.
پرسیدن سوالات ساده و تشویق کودک به پاسخ دادن.
بازی‌هایی که کودک را به استفاده از کلمات و جملات تشویق می‌کند.

2 تا 5 سالگی: جملات پیچید ه‌تر و ارتباطات کلامی

در این سن، کودک می‌تواند جملات پیچیده ‌تر بسازد و ارتباطات مؤثرتری با دیگران برقرار کند. این دوره شامل پیشرفت ‌های چشمگیری در دستور زبان، استفاده از فعل ‌ها و جملات خبری و پرسشی است. کودک شروع به یادگیری مفاهیم زمانی، مکانی و علّی می‌کند.

راهنمای ماه به ماه رشد گفتار کودک در این دوره:

استفاده از جملات ساده تا پیچیده.
درک مفهوم زمان و مکانی (مثلاً “در اتاق بازی”).
توانایی در بیان احساسات و خواسته‌ها به صورت کلامی.
بازی‌های تخیلی و داستان ‌سرایی که باعث توسعه زبان و توانایی‌ های ارتباطی کودک می‌شود.

نکات کلیدی برای تقویت مهارت ‌های زبانی در کودکان زیر ۲ سال:

خواندن منظم کتاب ‌های تصویری: این کار باعث آشنایی کودک با کلمات و تصاویری است که مفهوم آن‌ها را می‌فهمد.
پاسخ‌ دهی به سوالات کودک: وقتی کودک سوال می‌کند، حتی اگر جملات او ناقص باشند، باید به آن‌ها پاسخ دهید و تلاش کنید تا کلمات جدید را به او معرفی کنید.
تشویق به گفتار آزاد: کودک را تشویق کنید تا در مورد دنیای اطرافش صحبت کند و از کلمات جدید استفاده کند.
آواز خواندن و شعرهای کودکانه: این فعالیت ‌ها به تقویت تلفظ و یادگیری لغات کمک می‌کند.

روش هایی برای تقویت اولین کلمات کودک

برای تقویت اولین کلمات کودک، والدین می ‌توانند از روش ‌ها و تکنیک‌ های متنوعی استفاده کنند که به شکل‌ گیری گفتار و زبان کودک کمک می‌کند. این فرآیند ممکن است پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت برخی نکات ساده و استفاده از روش ‌های مؤثر، می‌توان به رشد سریع و طبیعی گفتار کودک کمک کرد. در ادامه، به توضیح روش ‌های مؤثر برای تقویت اولین کلمات کودک می‌پردازیم که می‌توانند در این مسیر کمک‌ کننده باشند.

صحبت کردن مداوم با کودک:

یکی از اصلی ‌ترین روش‌ ها برای تقویت اولین کلمات کودک، صحبت کردن مداوم و مستمر با او است. کودکان به ‌طور طبیعی از اطرافیان خود الگو می‌گیرند و این الگو ها را تقلید می‌کنند. هرچقدر که والدین بیشتر با کودک خود صحبت کنند، شانس بیشتری برای یادگیری کلمات جدید و درک مفاهیم زبانی فراهم می‌شود.

متن انگلیسی: “Talking to your baby regularly is essential for language development. When parents talk to their child, they help them to recognize words, understand sounds, and develop their language skills. It’s important to start talking to your baby from day one, as even newborns can benefit from hearing their parents’ voices.”

ترجمه: “صحبت کردن مداوم با کودک برای رشد زبان او ضروری است. زمانی که والدین با کودک خود صحبت می‌کنند، به او کمک می‌کنند تا کلمات را شناسایی کرده، صداها را درک کند و مهارت‌های زبانی خود را توسعه دهد. مهم است که از روز اول با کودک خود صحبت کنید، زیرا حتی نوزادان نیز از شنیدن صدای والدین خود بهره‌مند می‌شوند.”

منبع: American Academy of Pediatrics

چگونه با کودک نوپا ارتباط کلامی برقرار کنیم؟

توصیف فعالیت ‌ها: زمانی که با کودک خود در حال انجام کارهایی مانند بازی یا خوردن غذا هستید، نام اشیاء و کارهایی که انجام می‌دهید را به او بگویید. مثلاً “این یک توپ است” یا “الان می‌ خواهیم غذا بخوریم”.
استفاده از کلمات ساده: در ابتدای مسیر، کودک باید با کلمات ساده و کاربردی آشنا شود. به همین دلیل، باید از کلمات ساده و پرکاربرد استفاده کنید.
یادآوری و تکرار کلمات: تکرار کلمات و عبارات به کودک کمک می‌کند تا آن‌ها را بهتر به خاطر بسپارد و بتواند از آن‌ها استفاده کند.

استفاده از کتاب ‌خوانی برای کودک:

کتاب‌ خوانی یکی از موثرترین روش‌ ها برای تقویت زبان کودک است. از همان ابتدا می‌توانید با خواندن کتاب ‌های تصویری ساده، کلمات و عبارات جدید را به کودک معرفی کنید.

کتاب‌های تصویری: این نوع کتاب‌ ها برای کودکان در سنین پایین بسیار مناسب هستند زیرا علاوه بر کلمات، تصاویر جذابی دارند که توجه کودک را جلب می‌کنند و موجب ایجاد ارتباط بین کلمات و اشیاء می‌شوند. خواندن داستان ‌های ساده و توضیح تصاویر، به کودک کمک می‌کند که به دنیای زبانی وارد شود.
پرسش و پاسخ: در حین خواندن کتاب، از کودک بخواهید که برخی از تصاویر را شناسایی کند و حتی سعی کنید سوالاتی ساده مانند “این چیست؟” یا “چه رنگی است؟” بپرسید. این کار می‌تواند به کودک کمک کند که در فرآیند یادگیری کلمات مشارکت کند.
تکرار داستان‌ ها: کودک علاقه زیادی به شنیدن داستان‌ های تکراری دارد. این تکرار به تقویت حافظه و یادگیری کلمات جدید کمک می‌کند.

متن انگلیسی: “Reading books to your child helps build their vocabulary and understanding of language. Books with pictures are especially helpful as they help children make connections between words and objects. It’s important to make reading a regular part of your daily routine.”

ترجمه: “خواندن کتاب به کودک به ساخت دایره لغات و درک زبان او کمک می‌کند. کتاب‌هایی که تصاویر دارند به‌ویژه مفید هستند زیرا به کودکان کمک می‌کنند ارتباط بین کلمات و اشیاء را برقرار کنند. مهم است که خواندن کتاب را به بخشی منظم از روزمرگی خود تبدیل کنید.”

منبع: Zero to Three

تشویق کودک به تقلید صداها و کلمات:

کودکان در سنین ابتدایی علاقه زیادی به تقلید صداها دارند. این توانایی برای یادگیری گفتار بسیار مفید است. وقتی کودک شما صداهای جدید می‌سازد یا کلمات خاصی را می‌گوید، شما باید آن را تشویق کنید و خودتان نیز کلمات درست را برای او تکرار کنید.

تقلید صدای حیوانات: صدای حیوانات مانند “گربه” و “سگ” برای کودک جالب است و باعث می ‌شود که یادگیری کلمات برای او به یک تجربه جذاب تبدیل شود. این فعالیت ‌ها به‌طور غیرمستقیم به کودک کمک می‌کند که درک بهتری از تلفظ کلمات پیدا کند.
تشویق به تکرار کلمات: زمانی که کودک شما شروع به گفتن کلمات می‌کند، باید آن‌ ها را به‌درستی تکرار کنید تا کودک متوجه تلفظ صحیح شود.
استفاده از آهنگ‌ ها و شعر ها: آهنگ‌ های کودکانه و شعر های ساده نیز می‌توانند نقش زیادی در یادگیری و تقویت اولین کلمات کودک ایفا کنند. این شعر ها اغلب تکرار زیادی دارند و به کودک کمک می‌کنند که کلمات جدید را یاد بگیرد.

متن انگلیسی: “Encouraging your child to imitate sounds and words is a fun and effective way to help them develop language. At this stage, children enjoy making noises and trying to copy what they hear. Be patient and praise them for every effort.”

ترجمه: “تشویق کودک به تقلید صداها و کلمات یک روش سرگرم‌کننده و مؤثر برای کمک به توسعه زبان او است. در این مرحله، کودکان از ساخت صداها و تلاش برای تقلید آنچه می‌شنوند لذت می‌برند. صبور باشید و برای هر تلاشی که انجام می‌دهند، آن‌ها را تحسین کنید.”

منبع: American Speech-Language-Hearing Association

بازی‌های کلامی و فعالیت‌های تعاملی:

بازی‌های کلامی نقش مؤثری در تقویت گفتار کودک دارند. این بازی‌ها باعث می‌شوند که کودک در محیطی شاد و سرگرم‌کننده، مهارت‌های زبانی خود را تقویت کند.

بازی‌های تصویری: مانند “این چیست؟” یا “کدام یکی درست است؟” که باعث می‌شود کودک به کلمات دقت بیشتری کند و توانایی تفکیک مفاهیم را پیدا کند.
پازل ‌های کلمات: پازل‌هایی که شامل تصاویر و کلمات ساده هستند می‌توانند به کودک کمک کنند تا ارتباط بین تصاویر و کلمات را بهتر درک کند.

استفاده از موسیقی و آواز برای تقویت گفتار کودک:

موسیقی و آواز به تقویت تلفظ و یادگیری زبان کودک کمک می‌کند. آوازها و ترانه‌ های کودکانه اغلب شامل کلمات ساده و قابل فهم هستند که به کودک کمک می‌کند با آن‌ها ارتباط برقرار کند.

تأثیر موسیقی و آواز بر رشد گفتار نوزادان:

آهنگ ‌های تکراری: آهنگ‌هایی که شامل کلمات تکراری هستند به کودک کمک می‌کنند تا این کلمات را به‌راحتی یاد بگیرد.
شعر های کودکانه: استفاده از شعرهای کودکانه با ریتم و آهنگ به کودک کمک می‌کند که کلمات را با تلفظ درست یاد بگیرد و به‌طور غیر مستقیم مهارت ‌های شنیداری خود را تقویت کند.
رقص و حرکت: در کنار آوازخوانی، تشویق کودک به حرکت و رقص باعث می‌شود که یادگیری زبان به یک تجربه چندحسی تبدیل شود.

اشتباهات رایج در تقویت اولین کلمات کودک

در حالی که والدین می ‌خواهند به بهترین شکل ممکن به رشد زبانی و تقویت اولین کلمات کودک خود کمک کنند، گاهی اوقات ممکن است بدون آگاهی از برخی اشتباهات رایج، این فرآیند را دشوار کنند. در این بخش، به برخی از این اشتباهات و چگونگی اجتناب از آن‌ ها پرداخته خواهد شد.

انتظار بیش از حد از کودک

یکی از اشتباهات رایج در تقویت اولین کلمات کودک، داشتن انتظارات غیرواقعی از کودک است. هر کودک در مسیر رشد خود زمان متفاوتی برای یادگیری زبان دارد و ممکن است برخی کودک ‌ها زودتر از دیگران شروع به صحبت کنند. فشار دادن کودک برای یادگیری سریع کلمات و جملات می‌تواند باعث استرس و نگرانی در او شود.