هفته ۳۹ بارداری، یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل سه ماهه سوم بارداری محسوب میشود. در این هفته، بسیاری از مادران باردار با سوالاتی مانند «آیا درد پایین شکم در هفته ۳۹ نشانه شروع زایمان است؟» یا «در هفته ۳۹ بارداری کی باید به بیمارستان مراجعه کرد؟» مواجه می‌شوند. در حالی که سلامت مادر و سلامت جنین در این دوره اهمیت بسیار زیادی دارد، آگاهی از نشانه‌ها و علائم طبیعی و غیر طبیعی این هفته می‌تواند نقش بزرگی در آمادگی برای زایمان ایفا کند.
در این هفته، وضعیت جنین در هفته ۳۹ بارداری به مرحله ای می رسد که رشد او تقریباً کامل شده و معمولاً در موقعیت مناسب برای تولد قرار دارد. در عین حال، علائم هفته ۳۹ بارداری مانند انقباضات منظم رحمی، ترشحات واژن یا احساس درد پریودی می‌توانند نشانه هایی از نزدیک بودن زمان زایمان طبیعی باشند. بسیاری از مادران به دنبال راه هایی برای تسریع زایمان هستند و عباراتی مثل «آیا پیاده روی در هفته ۳۹ باعث زایمان میشود؟» یا «آیا رابطه جنسی در هفته ۳۹ بارداری بی‌خطر است؟» را جستجو می‌کنند.
در این مقاله از مجله بیبی دیلی ، به بررسی کامل و تخصصی هر آنچه در هفته سی و نهم بارداری باید بدانید می‌پردازیم؛ از وضعیت فیزیکی و روحی مادر گرفته تا تغییرات جنین، نشانه های آمادگی برای زایمان، و نکات مراقبتی که می‌توانند به حفظ سلامت جنین و سلامت مادر کمک کنند. همچنین در بخش هایی از مقاله، با ارجاع به مطالب مفید مرتبط با سه ماهه دوم بارداری و نکات جامع درباره‌ی تغذیه بارداری، تلاش می‌کنیم دیدی کامل و جامع برای روزهای پایانی بارداری ارائه دهیم.
وضعیت جنین در هفته سی و نهم بارداری
در هفته سی و نهم بارداری، جنین تقریباً به طور کامل رشد کرده و آماده تولد است. در این زمان، وزن جنین به طور میانگین بین ۳ تا ۳.۵ کیلوگرم و قد او حدود ۵۰ سانتی متر می‌رسد، البته این مقادیر ممکن است بسته به شرایط ژنتیکی و وضعیت سلامت جنین کمی متفاوت باشد.
در این مرحله، ریه های جنین کاملاً تکامل یافته اند و او می تواند پس از تولد، تنفس طبیعی داشته باشد. همچنین سیستم عصبی و مغز او رشد چشمگیری کرده و اغلب جنین ها در این زمان، در وضعیت سر به پایین قرار گرفته‌اند که برای زایمان طبیعی مناسب است. اگر هنوز سر جنین به سمت پایین نیامده، پزشک ممکن است توصیه هایی برای تغییر پوزیشن یا اقدامات خاصی ارائه دهد.
حرکات جنین در هفته سی و نهم بارداری
حرکات جنین در هفته سی و نهم بارداری معمولاً کمتر از قبل احساس میشود. این کاهش حرکت به دلیل کمبود فضای رحم است و لزوماً نگران کننده نیست، اما در صورت عدم احساس حرکات در یک بازه زمانی چند ساعته، حتماً باید به پزشک مراجعه شود. جستجو هایی مانند «اگر در هفته ۳۹ بارداری جنین تکان نخورد چه کنیم؟» دقیقاً به همین نگرانی اشاره دارد.
همچنین در این هفته، پوست جنین صاف تر شده و لایه‌ی محافظ ورنیکس کازئوزا (ماده‌ای سفید و چرب) شروع به کاهش می‌کند. ناخن های دست و پا ممکن است تا نوک انگشتان رشد کرده باشند و موی سر جنین نیز معمولاً به‌طور کامل رشد کرده است.
از آنجا که سلامت جنین در این روزهای پایانی بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد، پزشک ممکن است بررسی‌هایی مانند تست NST (بررسی ضربان قلب و حرکات جنین) یا سونوگرافی جهت بررسی میزان مایع آمنیوتیک را تجویز کند. این اقدامات برای اطمینان از آمادگی جنین برای تولد و عدم وجود مشکلات احتمالی انجام می‌شوند.
در نهایت، جنین در این مرحله منتظر سیگنال های شروع زایمان از بدن مادر است. بدن او در حال ترشح هورمون هایی‌ست که به رسیدن دهانه رحم و آمادگی برای خروج کمک می‌کند.
تغییرات بدن مادر در هفته سی و نهم بارداری
در هفته سی و نهم بارداری، بدن مادر وارد مرحله ای میشود که برای شروع زایمان آماده است. بسیاری از مادران در این دوره با علائمی مواجه می‌شوند که هم می‌تواند نشانه ای از نزدیک بودن زایمان و هم بخشی از روند طبیعی تغییرات فیزیکی در روز های پایانی بارداری باشد
انقباضات منظم و قوی تر
یکی از بارزترین تغییرات در هفته سی و نهم، افزایش انقباضات رحمی است. این انقباضات که در ابتدا ممکن است نا منظم یا شبیه به درد های پریودی باشند، به‌تدریج منظم و شدیدتر می شوند و می‌توانند نشان دهنده شروع مراحل ابتدایی زایمان باشند.
باز شدن تدریجی دهانه رحم
بدن مادر به‌طور طبیعی شروع به رسیدن و باز شدن دهانه رحم می کند. این فرآیند که در معاینات داخلی توسط پزشک قابل مشاهده است، ممکن است با ترشحات مخاطی همراه باشد. گاهی این ترشحات حاوی رگه های خونی هستند که با عنوان «نمایش خونی» شناخته می شوند. مشاهده این ترشحات نشانه ای از آمادگی بدن برای زایمان است.
درد لگن در هفته 39 بارداری
در این هفته، جنین به طور کامل به سمت پایین لگن حرکت کرده و در وضعیت زایمان قرار می‌گیرد. این موضوع باعث ایجاد فشار در ناحیه لگن و پایین شکم میشود. بسیاری از مادران احساس می‌کنند رحم به سمت پایین کشیده شده یا احساس سنگینی در کف لگن دارند. این فشار طبیعی است اما در صورت درد شدید باید با پزشک مشورت شود.
ترشحات واژن در هفته 39 بارداری
ترشحات واژن در این مرحله ممکن است غلیظ تر یا مخاطی تر از قبل باشند. اگر ترشحات به صورت شفاف یا سفید و بدون بو باشند، معمولاً طبیعی اند. اما در صورت مشاهده مایع شفاف فراوان که ممکن است نشانه پاره شدن کیسه آب باشد، باید فوراً به بیمارستان مراجعه کرد.
۵. خستگی یا افزایش انرژی
برخی مادران در هفته سی و نهم احساس خستگی شدید می‌کنند، در حالی‌که برخی دیگر دچار افزایش ناگهانی انرژی می‌شوند و به اصطلاح دچار “غریزه لانه‌سازی” می‌شوند. تمایل به مرتب کردن خانه، آماده‌سازی لباس نوزاد یا وسایل بیمارستان از نشانه‌های این حالت است.
مشکلات خواب و بی قراری
با نزدیک شدن به زمان زایمان، بسیاری از مادران دچار مشکلات خواب، بی قراری شبانه یا بیدار شدن های مکرر می‌شوند. این وضعیت می‌تواند به دلیل بزرگ شدن شکم، حرکات جنین، انقباضات خفیف یا نگرانی های ذهنی درباره لحظه زایمان باشد. استفاده از بالش های بارداری، تنفس عمیق و تکنیک های آرام‌سازی پیش از خواب می‌تواند در این دوران مفید باشد.
افزایش ترشحات سینه
در برخی از مادران، ممکن است در هفته سی و نهم بارداری مقدار کمی آغوز (شیر اولیه) از نوک سینه ها ترشح شود. این ماده زرد و چسبناک، غنی از آنتی بادی ها و مواد مغذی است و بدن مادر از هم اکنون در حال آماده سازی برای تغذیه نوزاد است.
تغییرات خلقی و عاطفی
نوسانات خلقی در این مرحله رایج است. مادر ممکن است بین هیجان، ترس، اضطراب و حتی بی حوصلگی در نوسان باشد. حفظ آرامش روانی برای سلامت مادر و جنین اهمیت زیادی دارد. حمایت عاطفی همسر، خانواده و آشنایی با روند زایمان می‌تواند این نگرانی‌ها را کاهش دهد.
کاهش وزن یا توقف افزایش وزن
در هفته‌های پایانی، برخی مادران ممکن است افزایش وزن متوقف شود یا حتی کمی کاهش وزن تجربه کنند. این امر معمولاً به دلیل کاهش مایع آمنیوتیک، تغییرات هورمونی یا افزایش فعالیت‌های بدنی مادر در این روزهای پایانی است.
خارش بدن در هفته 39 بارداری
در هفته سی و نهم بارداری، یکی از مشکلات شایعی که برخی مادران با آن مواجه می‌شوند، خارش بدن است. این خارش معمولاً در ناحیه شکم، سینه ها، کف دست یا کف پا بیشتر احساس می شود و ممکن است به دلیل کشیدگی پوست، تغییرات هورمونی یا افزایش جریان خون در سطح پوست ایجاد شود. اگرچه در بیشتر موارد این خارش‌ها طبیعی و بی خطر هستند، اما در برخی مواقع می‌توانند نشانه ای از یک مشکل جدی‌تر مانند کلستاز بارداری باشند؛ به‌ویژه اگر خارش شدید، شبانه و بدون جوش های پوستی همراه باشد. در صورت تجربه چنین علائمی، بهتر است برای حفظ سلامت مادر و جنین حتماً با پزشک مشورت شود.
فشار بالا در هفته ۳۹ بارداری
فشار بالا در هفته ۳۹ بارداری یکی از علائم مهمی است که نباید نادیده گرفته شود. در این مرحله از بارداری، افزایش فشار خون می‌تواند نشانه ای از مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی باشد که ممکن است برای سلامت مادر و جنین خطرناک باشد. علائمی مانند سردرد شدید، تاری دید، ورم صورت و دست ها، یا درد در قسمت بالای شکم باید جدی گرفته شوند. اگر در هفته سی و نهم بارداری با فشار خون بالا مواجه هستید، مراجعه فوری به پزشک ضروری است تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
پا درد در هفته ۳۹ بارداری
پا درد در هفته ۳۹ بارداری یکی از شکایت‌های رایج در میان مادران باردار است که معمولاً به دلیل افزایش وزن، فشار رحم بر عروق خونی و اعصاب لگن، و احتباس مایعات در بدن ایجاد میشود. این دردها ممکن است به‌صورت تیر کشیدن، احساس سنگینی یا خستگی در پاها ظاهر شوند و در ساعات پایانی روز تشدید شوند. استفاده از جوراب های ضد واریس، بالا نگه داشتن پاها هنگام استراحت و پیاده روی های سبک می‌تواند در کاهش پا درد در هفته سی و نهم بارداری مؤثر باشد. در مواردی که درد شدید یا همراه با تورم یک طرفه و قرمزی باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
علائم زایمان در هفته ۳۹ بارداری
در هفته ۳۹ بارداری، بدن مادر معمولاً شروع به آماده سازی برای زایمان می‌کند و چندین علائم زایمان ممکن است ظاهر شوند. از مهم‌ترین نشانه ها می‌توان به انقباضات منظم و شدید رحم اشاره کرد که با گذشت زمان فواصل کمتری دارند و شدت‌شان افزایش می‌یابد. همچنین، ممکن است ترشحات خونی یا نمایش خونی دیده شود که نشان‌دهنده باز شدن دهانه رحم است. یکی دیگر از علائم رایج، پارگی کیسه آب است که با ترشح ناگهانی مایعی شفاف یا کمی کدر همراه است و نیازمند مراجعه فوری به مراکز درمانی است. احساس فشار شدید در ناحیه لگن، کمردرد مداوم و تغییرات رفتاری مانند افزایش بی‌قراری و اضطراب نیز از دیگر نشانه‌های نزدیک شدن به زایمان به شمار می‌روند. آگاهی از این علائم به مادر کمک می‌کند تا به‌موقع برای زایمان آماده شود و از سلامت خود و جنین محافظت کند.
